همکاری دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران با دانشگاههای تهران جهت ارتقا برنامههای پیشگیراز مصرف مواد و اچ آی وی/ایدز
عماد 55 ساله همسری فداکار و پدری مهربان برای خانواده خود بود. او در این اواخر متوجه شد، پسر دوستداشتنی اش، مازیار رفتار عجیبی دارد. عماد اطمینان داشت که رفتار عجیب مازیار به دلیل ورود او به دانشگاه است، بنابراین تصمیم گرفت تا با او صحبت کند. دراین گفتگو مازیار با پدر درد دل کرد و توضیح داد که ورود به دانشگاه و شرایط جدید، زندگی را برای او دشوار کرده بود. دروس دانشگاه مشکل بود و من تحت فشار همسالان بودم. استرس واضطراب این زندگی جدید فراتر از توان و تحمل من بود. دوستانم به من پیشنهاد کردند تا مواد مصرف کنم، راهی برای مقابله با فشارها و این چنین بود که من شروع به مصرف مواد کردم.
ورود به دانشگاه میتواند یکی از مراحل هیجانانگیز زندگی باشد. اگر چه بسیاری از دانشجویان برای اولین بار در زندگی با مطالبات بسیاری در سطوح فردی، بینفردی، علمی و اجتماعی مواجه میشوند. از جمله این مطالبات که دانشجویان را به سمت مصرف مواد سوق میدهد، میتوان به ترک خانه، ایجاد استقلال، ایجاد روابط دوستانه جدید و مقابله با فشار همسالان اشاره کرد. علاوه بر آن عوامل محیطی، فردی، شخصیتی و خانوادگی از قبیل همسالان مصرف کننده مواد، والدین مصرفکننده و مشکلات روانی میتواند نقش بهسزایی در روی آوردن دانشجویان به مصرف مواد ایفا نماید. برای دانشجویانی که نتایج مخرب مصرف مواد، الکل و امکان ابتلا به ویروس نقص ایمنی بدن را چشمپوشی مینمایند، ممکن است، تجربه مصرف مواد غیر قانونی توسط دانشجویان امری طبیعی تلقی گردد. در واقع مصرفکنندگان مواد نه تنها از طریق استفاده از وسایل تزریق مشترک بلکه از طریق رفتارهای جنسی غیر ایمن نیز به ویروس نقص ایمنی بدن مبتلا میشوند.
نتیجه مطالعهای در خصوص شیوع مصرف مواد در میان دانشجویان که در سال 2008 در ژورنال روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران به چاپ رسید نشاندهنده این واقعیت است که بیش از 17 درصد از دانشجویان تهران الکل مصرف میکنند. همچنین این تحقیق نشاندهنده مصرف 2.3 درصدی تریاک و 2.2 حشیش و نیز مصرف 0.7 درصدی مواد نشئه آور (اکستازی) است.
در چارچوب برنامه کشوری خود 2014 - 2011، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران با همکاری مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه تهران و موسسه سلامت فکر ایرانیان و با حمایتهای مالی جمهوری فدرال آلمان و نروژ، بسته آموزشی در زمینه "پیشگیری از مصرف مواد و اچآیوی/ایدز برای دانشجویان دانشگاه" تدوین نمود. هدف از تدوین این بسته آموزشی ارتقای ظرفیت دانشگاههای سراسر کشور جهت پیشگیری از مصرف مواد بود.
گروه هدف اصلی این بسته آموزشی دانشجویان سال اول دانشگاه، والدین آنها و مشاوران مرتبط با این دانشجویان هستند. این بسته آموزشی بر موضوعات مختلف در خصوص پیشگیری از مصرف مواد و اچآیوی/ایدز تمرکز دارد. برخی از موضوعات مطرح شده در این بسته آموزشی عبارتند از: آموزش مهارتهای زندگی، آموزش مهارتهای فرزندپروری، زندگی در شرایط پر اضطراب و تنش، شیوه برخورد خانواده، عوامل خطر و محافظ و همچنین سو مصرف مواد و وابستگی به مواد و نقش والدین در پیشگیری از مصرف مواد. بسته آموزشی "پیشگیری از مصرف مواد و اچآیوی/ایدزبرای دانشجویان دانشگاه" به صورت رسمی در ششمین همایش ملی بهداشت روانی دانشجویان معرفی گردید. این همایش توسط وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری و با همکاری ستاد مبارزه با مواد مخدر، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان بهزیستی و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران، مورخ27 الی 28 اردیبهشت برگزار گردید. در آینده نزدیک دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران در نظر دارد آموزشی را بر اساس این بسته آموزشی برای دانشگاههای استان تهران برگزار خواهد کرد.
نماینده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران در این زمینه اظهار کرد، بسته آموزشی "پیشگیری از مصرف مواد و اچآیوی/ایدزبرای دانشجویان دانشگاه" به دانشجویانی مانند مازیار، والدین او کمک خواهد کرد تا مهارتهای لازم جهت برخورد و مقابله با اضطراب و فشار شرایط جدید زندگی در دانشگاه را فراگیرند. امید است دانشجویان سال اول قدم به قدم مهارتهای لازم جهت خودتوانمندی را فرا گیرند و زندگی سالم و عاری از مواد داشته باشند.