تداوم همکاری های دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد و جمهوری اسلامی ایران درزمینه برنامه حمایت از شهود و قربانیان جرم
10 ژوئیه 2014 ـ کنوانسیونهای مبارزه با فساد و جرائم سازمان یافته فراملی سازمان ملل متحد حاوی مواد مهمی در حمایت از شهود و قربانیان جرم است که بر آن اساس، دول عضو ملزم به اتخاذ تصمیمات مناسب و ارائه خدمات مؤثر به منظور حمایت شهود و قربانیان در برابر هر گونه اقدام تلافی جویانه و ارعاب، می باشند. با توجه به این مهم، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد از طریق ارائه کمکهای فنی طراحی شده به منظور تقویت استراتژی و برنامه های حمایت از شهود و قربانیان جرم، از جمله کمک به تدوین قوانین، ارتقاء سطح آگاهی ها، برنامه های آموزشی هدفمند برای مسئولین قضایی ـ کیفری، حمایتهای خاص و ارائه مشورت به منظور تأسیس واحدهای عملیاتی حمایت از شهود و تقویت سطح همکاری های بین المللی، دول عضو را دریاری رسانی از شهود و قربانیان جرم حمایت می نماید.
در این راستا، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران و نهادهای داخلی در ماه ژوئن 2011 فعالیتهای مشترک را در خصوص حمایت از شهود و قربانیان جرائم آغاز نمودند که برآن اساس، اولین کارگاه سازمانی با حضور گسترده تعداد کثیری از افسران و فرماندهان واحدهای امنیتی و سایر دفاتر نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و مشارکت کارشناسان حمایت از شهود از کشورهای نروژ، ایتالیا و آفریقای جنوبی برگزار گردید. این نشست زمینه همکاری مؤثر در خصوص برنامه حمایت از شهود و قربانیان جرم را بنا نهاد و بدنبال آن، کارگاه دوم در ماه نوامبر 2013 برگزار گردید که خود شاهد حضور فعال نیروها و کارشناسان قوه قضائیه، دفاتر دادستانی و واحدهای پلیس بود.
متعاقبا در 4 و 5 ماه مارس 2014، دقتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل در جمهوری اسلامی ایران و اینتریل تهران، در تعامل با قوه قضائیه، اقدام به برگزاری سومین اجلاس کشوری در زمینه حمایت از شهود و قربانیان جرم نمودند. دراین اجلاس، بیش از 50 تن از افسران پلیس از واحدهای مرتبط و تعدادی از کارشناسان حقوقی و قضائی شرکت کردند و با طرح مطالب محتوائی توسط کارشناسان بین المللی از استرالیا و ایتالیا بر غنای آن افزوده شد.
این اجلاس در مورخ 4 ماه مارس 2014 با سخنرانی جنابان آقای لیک بون وات، نماینده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران و سرهنگ مخدوم، جانشین، مدیرکل اینترپل تهران افتتاح گردید. در سخنرانی افتتاحیه، آقای بون وات با اشاره به این که این شهود و قربانیان می توانند اطلاعات ذی قیمتی را در اختیار پلیس و دادگاه قرار دهند، برنقش برنامه حمایت از شهود و قربانیان جرم در چارچوب مبارزه با فساد و جرائم سازمان یافته تأکید و و بیان داشتند که "بدین دلیل حمایت از شهود و قربانیان جرم در سطوح ملی و بین المللی یک نیازمندی بارز است".
ایشان بعلاوه با توجه به نقش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد به عنوان متولی کنوانسیونهای مبارزه با فساد و مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی سازمان ملل متحد، نیز اشاره نمودند که در این قالب و از طریق ایجاد ارتباطات و تعاملات فیمابین دول عضو و به اشتراک گذاردن تجربیات موفق شناخته شده بین المللی، حمایت از شهود و قربانیان جرم را ترغیب می نماید. سرهنگ مخدوم نیز، ضمن اشاره به توانمندیها و تخصص افسران پلیس جمهوری اسلامی ایران در زمینه مبارزه با جرائم، رشد سریع جهانی شدن و به طبع آن افزایش جرائم سازمان یافته فراملی را یادآور شدند. ایشان با خاطر نشان ساختن نیاز به ارتقاء توانمندیهای ملی، بر اهمیت همکاری با دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در خصوص گسترش سطح دانش و ارتقاء توانمندیهای مسئولین کشوری در زمینه حمایت از شهود و قربانیان جرم تاکید کردند.
دراین اجلاس دو روزه، این امکان برای حاضرین فراهم گردید تا قوانین داخلی را مطالعه و توانمندیهای آنها را در زمینه حمایت از شهود و قربانیان جرم ارزیابی نموده، اهداف برنامه در سطح عملیاتی را شناسائی، قوانین و نیازمندیهای عملیاتی به منظور طراحی ساختار و تأسیس واحد پلیسی حمایت از شهود را تعریف و شیوه ها و نحوه ارائه خدمات به شهروندان را طبقه بندی نمایند. بعلاوه، امکان شناسائی نمونه های موفق بین المللی و مطالعه موردی کشورهای مدل که توسط کارشناسان بین المللی ارائه گردید، میسر گردید. با توجه به این مهم، موضوع حمایت از شهود و قربانیان جرم از دیدگاه سه نظام حقوقی، (الف) نظام حقوقی ملی/اسلامی، (ب) نظام حقوقی سیویل لا (اروپا) و (ج) نظام حقوقی کامون لا (استرالیا) توسط کارشناسان ایرانی، ایتالیایی و استرالیایی مورد مطالعه قرار گرفت.
این کارگاه نیاز و اهمیت تعامل فعال و مداوم با نهادهای قضایی در سطح ملی و همچنین همکاری با همتایان بین المللی در زمینه حمایت از شهود و قربانیان جرم را پررنگ نمود. با هدف آشنایی با اسناد کلیدی حقوقی بین المللی و ترعیب به تصویب کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی سازمان ملل متحد، نسخ الکترونیکی و مجلد کنوانسیون مبارزه با فساد و مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی سازمان ملل متحد و همچنین کتاب "بهترین راهکارها برای حمایت از شهود در پرونده های کیفری مربوط به جرائم سازمان یافته" بین حاضرین توزیع گردید.
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران، امید دارد با تداوم همکاری های ارزشمند با نهادهای جمهوری اسلامی ایران، شاهد بسط و گسترش کمکهای مؤثر تر و حمایت از شهود و قربانیان جرم باشیم. با توجه به سرعت گسترش و میزان رشد این جرائم در قیاس جهانی، اهمیت این موضوع در قالب مبارزه با فساد و جرائم سازمان یافته فراملی نیز در حال فزونی است. یادآور می شود مدیر اجرایی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد اخیراً خاطر نشان نمودند: "در جائی که مجرمان باهوش هستند، ما می بایست با زکاوت تر باشیم، در جائی که مجرمان خبره هستند، ما می بایست پیشرفته تر عمل نمائیم و در جائی که جرائم رو به فزونی نهاده اند، همکاری های ما نیز می بایست افزایش یابد. این به معنای انجام عملیات مشترک بیشتر، تبادل اطلاعات مطلوب تر و حمایت بهتر از شهود و کمک به قربانیان جرائم سازمان یافته است".