همکاری دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد و ستاد مبارزه با مواد مخدر برای تهیه کتابچه راهنما در خصوص نقش ورزش و فعالیت های بدنی بر درمان اعتیاد در مراکز اقامتی بهبود و بازتوانی افراد با اختلال مصرف مواد
|
نقش ورزش و فعالیت های بدنی بر درمان اعتیاد در مراکز اقامتی بهبود و بازتوانی افراد با اختلال مصرف مواد |
مطالعات، اثربخشی ورزش را نشان می دهند. ورزش نه تنها تأثیرات مثبتی بر بدن دارد بلکه باعث بهبود سلامت روان نیز می‌شود. ورزش و فعالیت‌های بدنی به کاهش اضطراب و افسردگی و افزایش عزت نفس می انجامد. اختلالات مصرف مواد اغلب با اضطراب اولیه یا ثانویه و اختلالات خلقی که همراه با کاهش عزت نفس است همراه می شود. علاوه بر این، تعدادی از مطالعات به وضوح اثرات مثبت ورزش و فعالیت های بدنی را بر پایبندی، کاهش عود و نتایج بهتر در روند بازتوانی و بهبود اختلالات مصرف مواد نشان می دهد.
درمان اعتیاد به مواد مخدر بطور وسیعی در ایران در دسترس و موجود است. به گفته ستاد مبارزه با مواد مخدر در ایران، بیش از 6600 مرکز خدمات درمان وابستگی به مواد مخدر و کاهش آسیب به بیش از 795000 نفر که در سراسر کشور از مواد مخدر استفاده میکنند، خدمات ارائه می دهند. این مراکز در موقعیت‌های مختلف از قبیل بیمارستان، سرپایی و اقامتی فعالیت می کنند و مجموعه وسیعی از خدمات را که شامل سم زدایی، درمان نگاهدارنده مواد، برنامه های سوزن و سرنگ و بسیاری دیگر می‌شوند را ارائه می کنند. در سال 1395، 1142 مرکز مراقبت های بهداشتی - درمانی میان مدت و کوتاه مدت که توسط نهادهای خودگردان اداره می‌شدند، و خدماتی را برای بیش از 121،000 نفر با اختلالات مصرف مواد در کشور ارائه کردهاند. بسیاری از این مراکز فرصتی را برای ورزش و فعالیت های جسمانی فراهم می کنند، اما اغلب این کار را به روش سنتی و نه لزوما منطبق با روش های ایجاد شده در علوم ورزشی ارایه میکنند.
در این راستا دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد تحت برنامه مشارکت کشوری در جمهوری اسلامی ایران و با همکاری ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران و با همکاری مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور، یک کتابچه راهنما برای درج ورزش به منظور تکمیل درمان مواد مخدر در مراکز اقامتی- درمانی میان مدت و کوتاه مدت مواد مخدر در قالب طرح آزمایشی تهیه کرده است. طرح آزمایشی به لطف کمک های ارزشمند پادشاهی سوئد انجام شده بود. همچنین این طرح آزمایشی اقدام مشترک دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد تحت برنامه کشوری در ایران و برنامه منطقه‌ای دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد برای افغانستان و کشورهای همسایه است.
طرح آزمایشی و به دنبال آن تهیه کتاب راهنما توسط دکتر مسعود حاجی‌رسولی، دکترای فیزیولوژی ورزش و دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی اسلامشهر در مرکز اقامتی - درمانی کوتاه مدت مواد مخدر "خانه دوست یاران" در تهران ، انجام شد. دکتر حاجی‌رسولی بیش از یک دهه تجربه در زمینه تحقیقات و آموزش در زمینه ورزش و مواد مخدر دارد. این طرح آزمایشی شامل گردآوری یک کتاب راهنما، تجهیز مرکز به وسایل و لوازم ورزشی ضروری ، آموزش 4 تسهیلگر همسان در مرکز بر اساس کتابچه راهنمای پیشنهادی، و گنجاندن ورزش به عنوان بخشی منظم از برنامه درمان ساکنان علاقه‌مند مرکز، تحت نظارت مشاور است. طرح پیشنهادی کتاب راهنما سپس بر اساس بازخورد فعالیت‌های آزمایشی تهیه و نهایی شد.
هدف این کتاب راهنما، تجهیز ارائه دهندگان خدمات در مراکز اقامتی میان مدت و کوتاه مدت برای ترویج ورزش در طرح درمان بیماران علاقمند در حین و پس از اقامت آنها در مراکز است.
این کتاب راهنما شامل فصل های زیر است:
۱. ورزش و فعالیت های بدنی مناسب و اثربخشی آنها
۲. اعتياد، ورزش و درمان
۳. استفاده از ورزش در مراکز درمانی درمانگاه های مسکونی
۴. تغذیه
۵. برخی ملاحظات درمورد اعتیاد در میان زنان
۶. ملاحظات اجرایی
|
دکتر مسعود حاجی رسولی در مرکز اقامتی کوتاه مدت خانه دوست یاران به آموزشگران همسان آموزش میدهند. |
