ماجراي غم انگيز همسر يك معتاد
ريحان گفت: "همه مشكلات من از 2 سال پيش شروع شد، هنگامي كه براي اولين بار مواد مخدر مصرف كردم." اين زن 25 ساله هم اكنون به جرم قاچاق مواد مخدر در زنداني در تهران روزگار مي گذارند واخيراً پي برده است كه حامل اچ آي وي مثبت نيز است.
ريحان مي گويد: "شريك زندگي من يك معتاد بود. زماني كه براي اولين يكديگر را ديديم، من مواد مخدر مصرف نمي كردم و پيوسته در تلاش بودم تا او را نيز متقاعد كنم كه به دنبال درمان برود و بر اعتيادش غلبه كند. ابتدا سعي كردم تا با آرامش اين موضوع را با او مطرح كنم، سپس با غر زدن و شكايت، و حتي تهديد كردم كه او را ترك مي كنم. ولي تمام تلاش ها بيهوده بود. تنها جواب او به نگراني من اين بود كه من نمي توانم كمكش كنم چون در موقعيت او نبودم و نمي توانستم او را درك كنم. سرخوردگي او كم كم تبديل به عصبانيت و خشونت شد. او هر روز مرا به باد كتك مي گرفت. در اين زمان بود كه او موفق شد مرا متقاعد كند تا مواد مخدر را امتحان كنم. من فكر مي كردم با مصرف مواد شايد بتوانيم دوبارهبا هم باشيم و شايد بتوانم به او كمك كنم. در نهايت با روي آوردن به مواد مخدر توانستم از خشونت خانگي دوري كنم." ريحان در ادامه گفت: "در ابتدا شريك من شاغل بود و پول مورد نياز براي خريد مواد مخدر خود را داشتيم. افزايش مصرف مواد مخدر باعث شد او كارش را از دست بدهد و ديگر قادر به خريد مواد مخدرمان نبوديم و تصميم به فروش مواد مخدر گرفتيم. چند ماه بعد، هر دو دستگير شديم و به زندان افتاديم." ريحان در حالي كه اشكهايش جاري شد در ادامه گفت: "آزمايش هاي اجباري در زندان نشان داد كه هر دو اچ آي وي مثبت هستيم."
متأسفانه داستان زندگي ريحان مسئله رايجي است. بسياري از زنان مصرف كننده مواد از طريق شريكان معتادشان به مواد مخدر معرفي شدند. اين زنان بر اين باور بودند كه با مصرف مواد مخدر بهتر مي توانند شريك زندگيشان را درك كنند و با او ارتباط برقرار كنند. طبق گفته آنها، مصرف مواد باعث كاهش استرس، سرخوردگي و فشار اجتماعي ناشي از زندگي با يك معتاد مي شد. مصرف مواد در ميان زنان معمولاً با درماندگي اجتماعي، خانوادگي و شخصي بيشتري نسبت به مردان همراه است.
در حالي كه جمهوري اسلامي ايران اقدامات چشمگير بسياري را در زمينه پيشگيري از مواد انجام داده است، برنامه ها و فعاليت هائي كه هدفشان گروه هاي آسيب پذير هستند به طور مجزا انجام شده اند. به همين دليل، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در جمهوري اسلامي ايران از برنامه هاي كشوري در زمينه پيشگيري مواد براي زنان حمايت مي كند.
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در چارچوب برنامه كشوري خود براي 2014-2011 يك بسته آموزشي تحت عنوان "پيشگيري از مواد و اچ آي وي/ايدز براي مصرف كنندگان مواد" را تهيه كرد. اين بسته آموزشي نتيجه مشورت طولاني مدت با گروهي از همسران مصرف كنندگان مواد مخدر در ايران است. در ماه مه 2012، يك كارگاه چهار روزه آموزش آموزشگران بر پايه اين بسته آموزشي در استان خراسان رضوي برگزار شد. چهل كارشناس از سازمان بهزيستي كشور، سازمان زندان ها، شهرداري، كميته امداد امام خميني و شوراي هماهنگي كنترل مواد مخدر استان هاي خراسان رضوي، خراسان جنوبي، خراسان شمالي، كرمان و سيستان و بلوچستان در اين كارگاه شركت كردند. هدف از برگزاري اين كارگاه ارتقاي برنامه هاي پيشگيري از مصرف مواد در سرتاسر كشور و افزايش سطح دانش خدمات رسانندگان در پيشگيري از مصرف مواد در ميان همسران مصرف كنندگان مواد بود.
آنتونينو دلئو، نماينده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در جمهوري اسلامي ايران همه را به توجه، منابع و تلاش بيشتر در زمينه پيشگيري از مصرف مواد جهت پرداختن مؤثرتر به چالش مواد مخدر فرا خواند. "همه نقشي براي ايفا كردن دارند كه از ستاد مبارزه با مواد مخدر، وزارتخانه ها و ساير مؤسسات ذيربط، سازمان هاي مدني، شهرداري ها، مؤسسات، دانشگاه ها و رسانه آغاز مي شود." او افزود كه دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد به كمك برای تلاش هاي كشوري در فراهم آوردن اطلاعات مبتني بر علم و ارتقاي مهارت ها و فرصت ها براي انتخاب هاي سالم ادامه مي دهد. "موضوع مصرف مواد را مي بايست در جامعه و با بالا بردن سطح آگاهي و توانمنـد سـازي خـانواده ها حـل كرد. داستـان ريحـان يادآور عـواقب ويرانـگر عدم آگـاهي، توجـه و حمـايت است كه مي بايستاز
درون كانون خانواده آغاز شود."