پژوهش جديد دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد مي گويد مواد افيوني افغانستان تهديدي جهاني است
كابل - وين 7 مرداد 1390
بر اساس پژوهش جديد UNODC تحت عنوان "تجارت جهاني مواد افيوني افغانستان - برآورد تهديد" كه ديروز توسط دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد رونمايي شد افغانستان بزرگترين منبع تجارت غير قانوني ترياك و هروئين است كه در آمد آن در سال 2009 به حدود 68 ميليارد دلار رسيد. اين رقم از توليد ناخالص داخلي بسياري از كشور ها بيشتر است. اين پژوهش كه به بررسي جريان بين المللي مواد افيوني افغانستان در سال 2009 مي پردازد اولين مطالعه جامع از قاچاق استيك انيدريد به افغانستان (كه از مواد شيميايي پيش ساز مورد نياز براي تبديل به هروئين است) را نيز در بر مي گيرد.
طبق اين گزارش كه وضعيت يك دهه را بررسي ميكند، حدود 5/16 ميليون نفر در جهان از مواد افيوني استفاده مي كنند. بخش اعظم اين بازار متعلق به هروئين است و حدود 13-12 ميليون نفر سالانه حدود 375 تن هروئين مصرف مي كنند. بخش بزرگي از اين مقدار يعني در حدود 150 تن در اروپا مصرف مي شود.
مصرف مواد افيوني در افغانستان و كشورهاي همسايه طي دهه گذشته افزايش چشمگيري داشته است. از 123 هزار هكتار زمين تحت كشت ترياك حدود 35 هزار هكتار تنها براي مصرف اين منطقه به زير كشت ترياك رفته است. اما مشكل فراتر از اين منطقه است. ترياك افغانستان اكنون به بازار هاي مصرف در آسياي شرقي رسيده است. اين منطقه به طور سنتي مصرف كننده ترياك ميانمار بود.
گرايش مهم ديگر افزايش جريان هروئين به آفريقا است كه به مسير قاچاق به اروپا تبديل شده و خود نيز به افزايش مصرف در آن قاره منجر شده است.
افغانستان و جريان ورودي مواد يپش ساز
استيك انيدريد يك ماده شيميايي قانوني است كه عموما در محصولات صنعتي و خانگي مصرف ميشود. اما از آنجا كه اين ماده در افغانستان مصرفي ندارد از بازارهاي قانوني اروپا و آسيا منحرف شده و به آن كشور قاچاق مي شود. در سال 2009 حدود 38 تن استيك انيدريد در محل هاي توليد هروئين كه عمدتا در جنوب افغانستان بود كشف شد.
در بنادر كشورهاي ايران و پاكستان نيز مقاديربيشتري از هم هروئين صادر شده از افغانستان كشف شده و هم استيك انيدريد به مقصد افغانستان. در سال 2009 حدود 300 تا 500 آزمايشگاه حدود 380 تن هروئين توليد كردند در افغانستان اكثر ترياك توليدي به محصول نهايي يعني هروئين تبديل مي شود.
درآمد جنايت
UNODC تخمين مي زند كه در سال 2009 حدود 150 تن از هروئين افغانستان به اروپا 120 تن به آسيا و 45 تن به آفريقا رسيد. در آن سال 76 تن هروئين در سطح جهان كشف شد كه ميزان آن 16% افزايش نشان ميدهد.
گروه هاي جنايت سازمان يافته بين المللي اكثر درآمد 68 ميليارد دلاري اين تجارت را از آن خود كردند و سهم كشاورزان افغانستان بخش اندكي از اين مقدار (440 ميليون دلار) بود. گروه هاي جنايتكار و شورشي كه از اين تجارت منتفع مي شوند تهديدي جدي براي حاكميت، امنيت، ثبات و توسعه در افغانستان، كشورهاي همسايه و وراي آن محسوب مي شود. قاچاقچيان مواد مخدر از وضعيت نا امن استان هاي هلمند، قندهار و نيمروز در جنوب افغانستان سوء استفاده مي كنند و فساد در سطح جهان باعث تسهيل اين تجارت مي شود.