مروری بر اقدامات خوب ایران در زمینه درمان مصرف مواد افیونی
در تاریخ 20 لغایت 26 خردادماه سال 1391، هیئت عالی رتبه ای متشکل از اعضای پارلمان قرقیزستان در راستای یک سفر مطالعاتی با هدف آشنایی با استفاده از متادون و بوپرنورفین در درمان وابستگی به مواد مخدر به جمهوری اسلامی ایران سفر نمودند. این سفر مطالعاتی توسط دفتر مقابله با مواد و جرم سازمان ملل متحد در ایران با همکاری ستاد مبارزه با مواد مخدر حمهوری اسلامی ایران برگزار گردید.
پروژه های متادون در حال حاضر در کشور قرقیزستان به صورت آزمایشی (پایلوت) در حال اجرا است و مقامات کشور قرقیزستان برای مطالعه تجربیات متخصصان ایرانی، پیش از در نظر گرفتن امکان توسعه پروژه های آزمایشی متادون در کشورشان، به جمهوری اسلامی ایران سفر نمودند. هیئت مذکور این مسئله را با متخصصان عالی رتبه ایرانی در حوزه درمان مواد طی بازدید از وزارت بهداشت، ستاد مبارزه با مواد مخدر، انیستیتو روانپزشکی تهران، مرکز مطالعات ملی اعتیاد ایران، مرکز ملی تحقیقات ایدز و همچنین درمانگاههای خصوصی درمان مواد، مطرح نمودند.
با توجه به مشخصه های دارویی متادون و بوپرنورفین، این مواد به کنترل رفتار اعتیاد آور، کاهش ولع مصرف و بازگرداندن تعادل عملکرد غدد درون ریز و متابولیسم مختل شده کمک می کنند. دفتر مقابله با مواد و جرم سازمان ملل متحد متادون و بوپرنورفین را به عنوان ابزارهای دارویی حمایتی در روند بهبود در نظر می گیرد. به دنبال درمان، مصرف این مواد منجر به کاهش قابل توجهی در مصرف تزریقی و در پی آن خطر انتقال ویروس اچ.آی.وی می شوند. طی بازدید از مرکز ملی تحقیقات ایدز ایران، دکتر مینو محرز، رئیس این مرکز، شواهی مبنی بر کاهش قابل توجه گسترش ویروس اچ.آی.وی در بین مصرف کنندگان مواد مخدر در نتیجه عملکرد مراکز ارائه دهنده برنامه های درمان جایگزین با متادون ارائه نمودند.
جمهوری اسلامی ایران همواره در سطح منطقه در در حوزه پیشگیری، درمان و حمایت در مصرف مواد و اچ.آی.وی و ایدز پیشرو بوده است. در سال 2002، دفتر مقابله با مواد و جرم سازمان ملل متحد در ایران پروژه درمان جایگزین با متادون را در کشور با همکاری نزدیک با همتای ملی خود به صورت آزمایشی اجرا نمود. بعدها این پروژه ها از سوی دولت ایران مثبت ارزیابی شدند و در سطح ملی گسترش پیدا کردند و کار بیش از 2000 مرکز درمان جایگزین با متادون را در کشور طی 10 سال گذشته ممکن ساخت. در کنار فعالیت مراکز درمان جایگزین با متادون، برنامه های موفق دیگری از جمله برنامه تبادل سرنگ، آموزش روابط جنسی ایمن، تزریق ایمن همچنین برنامه های آموزشی در حوزه اچ.ای.وی اجرایی گردیده است.
دفتر مقابله با مواد و جرم سازمان ملل متحد در چهارچوب برنامه همکاری فنی کنونی خود در جمهوری اسلامی ایران از طرح های ملی از طریق ارتقاء ظرفیت در حوزه های سیاست گذاری و حوزه های فنی برای اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در زمینه کاهش تقاضای مواد مخدر از جمله سازمانهای غیر دولتی فعال در حوزه پیشگیری، درمان، حمایت و مراقبت از مصرف مواد و اچ.آی.وی، حمایت می کند. این دسته از تلاشهای دفتر مقابله با مواد و جرم سازمان ملل متحد بدون کمک های مالی دولت های نروژ، سوئد، آلمان و سوئیس میسر نمی گشت. جناب آقای آنتونینو دلئو، نماینده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران با اشاره به حیاتی بودن همکاری های بین المللی بر اهمیت استفاده از شاخصه های مبتنی بر شواهد در حوزه درمان، پیشگیری و کنترل اچ.آی.وی در بین مصرف کنندگان مواد تأکید نمودند."